Odwach na poznańskim Starym Rynku. Poniżej - będziemy śpiewać Pieśń konfederatów. Foto Piotr Łysakowski
Odwach na poznańskim Starym Rynku. Poniżej - będziemy śpiewać Pieśń konfederatów. Foto Piotr Łysakowski
Jacek Korabita Kowalski Jacek Korabita Kowalski
602
BLOG

Dlaczego „Pieśń konfederatów” zabrzmi 3 V o 19.30 na Starym Rynku w Poznaniu?

Jacek Korabita Kowalski Jacek Korabita Kowalski Polityka Obserwuj notkę 22


(oraz… przy okazji : skąd ona?)... Zabrzmi, bo BĘDZIE WSPÓLNE ŚPIEWANIE NA RYNKU – patrz zaproszenie na końcu. Zapraszam! A z okazji konstytucji 3 maja – także konfederacja barska niech żyje! Bo konfederację w sercach się nosi, zaś nieprawdą jest – bo obelgą jest – jakoby grono konfederatów barskich złożyło się na późniejsze grono targowiczan likwidujących (niechcący, ale to nie znaczy: niewinnie) Pierwszą RP oraz (chcący) Konstytucję 3 maja z przyległościami.

Otóż nie.

Obrady Sejmu Czteroletniego otwierał sam inicjator konfederacji barskiej, bp Adam Krasiński (i otwierał właśnie dlatego, że uosabiał walkę o niezawisłość!), zaś jednym z filarów tzw. stronnictwa patriotycznego podczas obrad tegoż sejmu był Józef Wybicki, dawny konfederat barski (że poza tym mason, i nie on jeden, cóż poradzić), sam zaś taki Stanisław Staszic sławił konfederatów barskich. Z kolei hetman Branicki, twórca Targowicy, ongiś nie wojował przecież po stronie konfederacji barskiej, lecz przeciwnie, tłumił ją ramię w ramię z Rosjanami. Oczywiście poza tym – dawni konfederaci znaleźli się we wszystkich ówczesnych obozach politycznych. Więc jaki stąd czynić koonfederacji zarzut? Odwrotnie: chwalić ją trzeba, jako trampolinę do odskoczni narodowej godności - po latach hańby.

A teraz co do pieśni. „Nigdy z królami nie będziem w aliansach” (bo o tę pieśń tutaj chodzi). Jest to napisana przez Juliusza Słowackiego genialna parafraza (daleka parafraza) autentycznej, skądinąd też genialnej pieśni konfederatów: „Stawam na placu z Boga ordynansu”. Wieszcz umieścił ową parafrazę w I akcie poematu dramatycznego „Ksiądz Marek” (1843). Pieśń była potem śpiewana:  znalazła się w popularnych śpiewnikach. Ale nie wydaje się, aby w wieku XIX należała do repertuaru szczególnie ulubionego. Miała też inną melodię niż ta znana dzisiaj. 

Bo ta znana dzisiaj powstała w latach 70. XX wieku. Ułożył ją znany kompozytor Andrzej Kurylewicz (1932-2007) na użytek jednej z warszawskich realizacji teatralnych „Księdza Marka”. Niewiele później podczas warszawskiej pielgrzymki na Jasną Górę aktorka z któregoś ze stołecznych teatrów nauczyła tej pieśni młodzież z krakowskiej grupy „dominikańskiej”. I kiedy w roku 1979 miał do Krakowa przybyć św. papież Jan Paweł II, ta właśnie młodzież z krakowskiego duszpasterstwa akademickiego oo. dominikanów (tzw. „Beczki”) postanowiła wykonać tę pieśń publicznie i zarazić nią rodaków. Zaangażowano mamy, ciocie i babci do przepisywania tekstu na maszynie. Tłumy płynące ze Starego Miasta rozchwytywały ulotki – za nimi popłynęła pieśń – czyi nastąpiło prawykonanie masowe. Nasza przyjaciółka, wówczas właśnie studentka w duszpasterstwie - Gosia Kotarbina - tak to wspomina:

... szliśmy od Dominikanów na Skałkę ulicami Krakowa śpiewając ... rycząc te pieśni na cały głos. Potem ta pieśń weszła do kanonu pieśni, które śpiewano na strajkach, na ulicach, podczas mszy za ojczyznę, na demonstracjach.

Tak jest. Od tego momentu datuje się wielka popularność „Pieśni konfederatów” – jako tzw. „Konfederatki”. W latach 80. stała się ona, obok „Murów” Jacka Kaczmarskiego, jednym z najpopularniejszych hymnów Solidarności.

 Tak wówczas jak i dziś większość śpiewających uważa ją (mylnie) za autentyczną pieśń konfederatów barskich z lat 1768-1772. I dobrze.

- - - - - - - - - - - - -
 

Szanowni a Zacni!

zapraszam po raz pierwszy na wspólne śpiewanie pieśni narodowych

WITAJ MAJOWA JUTRZENKO

przed Odwachem na Starym Rynku w Poznaniu
we wtorek 3 maja o godz. 19.30
zacznie się od uroczystej zmiany warty, ułanów

i najstarszego znanego polskiego sygnału wojskowego
– dla kawalerii wielkopolskich konfederatów barskich

zagrają i zaśpiewają: JK, zespół Monogramista JK & publiczność
kierownictwo muzyczne: Anita Murawka, Robert Rekiel
recytują w okolicy w tej okoliczności: Irena Lipczyńska, Marek Klupś

uwaga: będą wydrukowane śpiewniki
(2 zł sztuka do kupienia na miejscu
lub do pobrania w internecie - za darmo,
link do pdfa zamieszczę zapewne jutro)

zapraszają:
Wielkopolskie Muzeum Niepodległości
Biblioteka Kórnicka PAN
Estrada Poznańska

Zobacz galerię zdjęć:

Jean-Pierre Norblin, Zaprzysiężenie Konstytucji 3 maja, za: Zygmunt Batowski, Norblin, Lwów 1911
Jean-Pierre Norblin, Zaprzysiężenie Konstytucji 3 maja, za: Zygmunt Batowski, Norblin, Lwów 1911

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Polityka