Rynek Kórnika (Plac Niepodległości) w 1961 r. Na prawo od ratusza – elewacja narożnego domu z XVIII w. Fragm. fot. E. Linette
Rynek Kórnika (Plac Niepodległości) w 1961 r. Na prawo od ratusza – elewacja narożnego domu z XVIII w. Fragm. fot. E. Linette
Jacek Korabita Kowalski Jacek Korabita Kowalski
994
BLOG

Afery kórnickiej ciąg dalszy. Konferencja i małe sensacje

Jacek Korabita Kowalski Jacek Korabita Kowalski Kultura Obserwuj notkę 1

OTO dalekosiężne (a może średniosiężne) skutki "afery kórnickiej" - czyli konferencja naukowa, która odbyła się w tę niedzielę na zamku w Kórniku, przynosząc NOWE ODKRYCIA, ustalenia  i  propozycje. Miały one szansę ujrzeć światło dzienne - paradoksalnie - dzięki zagrożeniu, które zmobilizowało ogólnopolską opinię publiczną, czyli dzięki tym z Państwa, którzy wespół z nami upomnieliście się o Kórnik podpisując List Otwarty [tu: http://www.citizengo.org/pl/signit/15113/view]. Dziękujemy!Zapraszam teraz do uważnej lektury tego krótkiego sprawozdania. Nie jest to oczywiście koniec spotkań i dyskusji [ich historię można przeczytać tu:http://korabita.salon24.pl/623653,specustawa-w-pomnik-historii-kalendarium-afery-kornickiej], a zapewne i sporów. Liczę na to, że odtąd będą się one odbywały wobec skupionej uwagi obserwatorów z całego kraju. Tym bardziej proszę : nie zapominajcie Państwo o Kórniku! Zapewne wielu z Was było tu, wielu jeszcze przyjedzie. Kórnik należy do dziedzictwa narodowego, ważnego dla nas wszystkich. Dziękuję - i pozdrawiam: Jacek Kowalski, Przewodniczący Komisji Historii Sztuki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk
członek Komitetu do Spraw Rewitalizacji Zabytkowych Obszarów Wielkopolski przy w/w Komisji

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

ŚWIAT I KÓRNIK

W niedzielę 22 lutego przez pięć godzin wielki świat przyglądał się wielkiemu Kórnikowi. Na zamku odbyła się konferencja „Kórnik. Urbanistyczne problemy zabytkowego miasta”.
To pierwsze spotkanie z cyklu, jaki organizuje Komitet do Spraw Rewitalizacji Obszarów Zabytkowych Wielkopolski przy Komisji Historii Sztuki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk oraz Biblioteka Kórnicka PAN. Wyniki konferencji już są widoczne – objawiły się na późniejszym o dwa dni posiedzeniu Wojewódzkiej Rady Ochrony Zabytków przy Wielkopolskim Wojewódzkim Konserwatorze Zabytków, które miało miejsce w Kórniku 24 lutego z udziałem władz miasta i dyrekcji Biblioteki Kórnickiej PAN.

Goście z Poznania, Warszawy, Wrocławia, Rogalina
Na konferencję przybyło około stu obywateli Kórnika, ponadto zaś istotni dla obrad goście. Oprócz pana Jana Grabkowskiego – Starosty Powiatu Poznańskiego, który wespół z prof. Tomaszem Jasińskim, dyrektorem Biblioteki Kórnickiej PAN, otwierał obrady – w górnym hallu Zamku zasiedli: reprezentant Generalnego Konserwatora RP pan Zbigniew Maj, Wojewódzka Konserwator Zabytków pani Jolanta Goszczyńska ze swoją zastępczynią, Pełnomocnik Prezydenta Miasta Poznania do Spraw Estetyki Miasta pan Piotr Libicki, członek Wojewódzkiej Rady Ochrony Zabytków przy Wielkopolskim Wojewódzkim Konserwatorze zabytków w Poznaniu, pan Maciej Małachowicz z Wrocławia i sekretarz zarządu Fundacji Raczyńskich z Rogalina pan Mikołaj Pietraszak-Dmowski.

Obecni byli też przedstawiciele samorządu w osobach wiceburmistrza Miasta Kórnika Antoniego Kalisza i dyrektor aWydziału Inwestycji Urzędu Miasta pana Bronisława Dominiaka. Asystowali też obradom dyrektorzy pozostałych placówek PAN – Instytutu Dendrologii i Zakładów Doświadczalnych, był też znany regionalista pan dr Kazimierz Krawiarz. Pojawiły się media lokalne – dziennikarze „Wielkopolskiego Kuriera Wnet”, „Radio Merkury” oraz redaktor naczelna czasopisma naukowego „Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej”, prof. Barbara Wysocka.

„Trakt Zamkowy” – propozycja przychylnie przyjęta przez konserwatora
Punktem kulminacyjnym obrad stało się wystąpienie pani mgr inż. arch. Anny Smólskiej, które miało charakter interwencyjnej inicjatywy obywatelskiej. Pani Smólska przygotowała społecznie alternatywną ideę pieszego „Traktu zamkowego” w opozycji względem dotychczasowych planów. Nowe rozwiązanie komunikacyjne pomiędzy rynkiem (Placem Niepodległości) a dziedzińcem zamkowym jest skądinąd konieczne ze względu na bezpieczeństwo ruchu. Idea wypracowana przez panią Smólską opiera się na zasadzie zachowania dotychczasowych wnętrz miejskich i wszystkich budynków, przy stworzeniu nowego połączenia biegnącego pomiędzy narożnym budynkiem a sąsiednimi kamienicami. Obradująca dwa dni później Wojewódzka Rada Ochrony Zabytków przy Wielkopolskim Wojewódzkim Konserwatorze Zabytków przywołała tę propozycję jako rozwiązanie pożądane.

Rzut oka na praktyki rewitalizacyjne w małych miastach
Prof. Rafał Eysymontt z Wrocławia oraz  inż. Andrzej Billert i prof. Piotr Korduba z Poznania przedstawili krytyczny zarys praktyk konserwatorskich i rewitalizacyjnych w centrach historycznych miast. Prof. Rafał Esymontt dotknął problemu masowych wyburzeń historycznej zabudowy oraz obecnych decyzji o jej rekonstrukcji, jak też problemu „przeinwestowania” centrów miast przez lokalne władze na przykładzie Śląska. Inż. Andrzej Billert ukazał proces społecznej konsultacji przekształceń dwu poznańskich ulic: Taczaka i Garncarskiej – jako wzór do naśladowania. Prof. Piotr Korduba dokonał wirtualnego spaceru po Kórniku komentując występujące tu zjawiska na tle ogólnopolskich tendencji.

Dom przy Placu Niepodległości 50- nowe odkrycia
Dr hab. Jacek Kowalski (w zastępstwie złożonego chorobą prof. Tadeusza Żuchowskiego) ukazał rolę kompozycyjną zagrożonego wyburzeniem domu w południowej pierzei rynku jako centralnego akcentu w perspektywie ulicy Poznańskiej, który dziś pozostaje niezauważony przez wzgląd na fatalny stan techniczny i estetyczny. Zwrócił też uwagę na odkryte w tym domu przed kilkoma dniami (!) dwa XVIII-wieczne kominki i profilowane belki stropowe, które świadczą o sędziwej metryce budowli i czynią z niej zapewne najstarszy po kompleksie zamkowym obiekt w mieście. Dr Wanda Karkucińska, znawczyni nowożytnych źródeł do dziejów Kórnika, postawiła hipotezę o związku narożnego domu z Wagą Miejską przeniesioną w 1774 r. spod ratusza w pierzeję rynku (w tym czasie Kórnik był ważnym ośrodkiem handlu wełny, waga służyła głównie do jej ważenia). Co ważne, dwa dni później, podczas wspomnianych już obrad Wojewódzkiej Rady Ochrony Zabytków, odbyła się wizja lokalna w/w domu. Obradujący uznali, że jest to prawdopodobnie unikatowy na wielkopolskim tle zabytek budownictwa miejskiego z XVIII w.

Burzliwe dzieje ulicy Zamkowej
Mikołaj Potocki (kierownik Działu Muzealnego Biblioteki Kórnickiej PAN) ukazał historię dróg publicznych w rejonie zamku i rynku, jak też późniejsze perypetie narożnego domu przy Placu Niepodległości 50. W roku 1866 zakupił go wraz z całą pierzeją hrabia Jan Działyński. Okazuje się też, że od momentu wytyczenia szosy w poprzek zamkowego dziedzińca (dokonały tego władze pruskie w ramach represji za udział hr. Tytusa Działyńskiego w powstaniu listopadowym) przez 120 lat trwały nieskuteczne starania o jej likwidację, czynione przez kolejnych właścicieli zamku, Fundację Zakłady Kórnickie i Bibliotekę Kórnicką PAN.

Dyskusja
Podczas dyskusji wypowiadali się mieszkańcy, goście, przedstawiciele samorządu i referenci. Podjęto szereg tematów drażliwych. Przedstawiciele lokalnych władz przedstawili swoją – tę samą, co dotychczas – wizję konfliktu o budowę drogi oraz wyburzenie domu. W odpowiedzi piszący te słowa przywołał oficjalne stanowiska konserwatorów i dyrektora Biblioteki Kórnickiej. Dwa dni później, podczas obrad Rady Ochrony Zabytków przedstawiciele miasta dokonali analogicznej prezentacji, deklarując wszakże, iż nie zamierzają oponować wskazaniom służb konserwatorskich.

Publikacja
Przewodniczący Komisji Historii Sztuki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk podjął decyzję o publikacji materiałów z sesji, które mają ukazać się w ciągu miesiąca w formie drukowanej i elektronicznej. Kolejne konferencje w przygotowaniu.

Zobacz galerię zdjęć:

Zamek Kórnicki, konferencja 22 II 2015. Prof. Piotr Korduba analizuje „życie między domami” w Kórniku. Fot. Ł. Grzegorowski
Zamek Kórnicki, konferencja 22 II 2015. Prof. Piotr Korduba analizuje „życie między domami” w Kórniku. Fot. Ł. Grzegorowski „Trakt zamkowy” – fragment prezentacji 
mgr inż. arch. Anny Smólskiej Kominek w narożnym domu z XVIII w. 
przy rynku (Placu Niepodległości 50) 
w Kórniku.  Fot. Z. Nowakowski, II 2015 Dom przy rynku (Pl. Niepodległości 50) w Kórniku – o dziwo, unikatowy zabytek w skali Wielkopolski. 
 Fot. M. Potocki, I 2015 Kórnik, zamek, miasto. Fragm planu 
Ziehlkego (1827). Nie było jeszcze szosy biegnącej w poprzek dziedzińca. Zbiory BK PAN

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Kultura